Trong những năm gần đây, giáo dục STEM (Science – Technology – Engineering – Math) ngày càng được chú trọng tại Việt Nam, đặc biệt trong các trường học và chương trình ngoại khóa. STEM là phương pháp giảng dạy tích hợp và là cách tiếp cận thực tiễn, giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng sáng tạo. Một trong những hình thức phổ biến và hiệu quả để đưa STEM đến gần hơn với học sinh chính là qua các gian hàng STEM.
Tại các ngày hội khoa học, lễ hội trường học hay chương trình giáo dục cộng đồng, gian hàng STEM luôn là điểm đến sôi động, nơi các em nhỏ được tự tay khám phá, thực hành và học hỏi thông qua trải nghiệm. Trong bài viết này, Xưởng Event sẽ cùng bạn tìm hiểu toàn diện về thiết kế, tổ chức và lợi ích của gian hàng STEM, từ đó giúp bạn xây dựng một không gian học tập vừa hấp dẫn, vừa bổ ích.
Gian hàng STEM là gì?
Đặc điểm của gian hàng STEM
Gian hàng STEM là khu vực được thiết kế nhằm trưng bày, giới thiệu và tổ chức các hoạt động liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Tùy vào mục tiêu chương trình, gian hàng có thể chia thành nhiều chủ đề nhỏ như robot, thí nghiệm vật lý, lập trình cơ bản, mô hình kỹ thuật hoặc các trò chơi tư duy toán học. Đây là không gian tương tác mở, nơi học sinh được khám phá kiến thức thông qua việc thử, sai và tự mình đưa ra kết luận.
Một điểm đặc biệt của gian hàng STEM là tính thực hành cao. Thay vì chỉ nghe giảng, học sinh sẽ được chạm vào thiết bị, quan sát hiện tượng và tham gia vào quy trình sáng tạo. Thiết kế gian hàng thường hướng đến sự linh hoạt, dễ tiếp cận và tạo cảm giác gần gũi để thu hút sự tham gia của học sinh ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Vì vậy, gian hàng STEM phải “sống động” đúng nghĩa.
Vai trò của gian hàng STEM trong giáo dục
Gian hàng STEM giữ vai trò như một cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn. Đây là nơi giúp học sinh áp dụng kiến thức đã học vào các tình huống cụ thể, qua đó hiểu sâu hơn bản chất của vấn đề và phát triển kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp và tư duy phản biện. Không gian này còn khơi gợi sự tò mò tự nhiên của trẻ – yếu tố then chốt giúp việc học trở nên hiệu quả hơn.
Đối với các chương trình giáo dục ngoài giờ hoặc hoạt động ngoại khóa, gian hàng STEM là công cụ truyền cảm hứng mạnh mẽ. Khi học sinh được trải nghiệm các thiết bị công nghệ mới, tự làm thí nghiệm hay giải quyết các thử thách sáng tạo, các em dễ dàng hình thành niềm yêu thích với khoa học. Đây là bước đầu quan trọng trong hành trình nuôi dưỡng những thế hệ đam mê khám phá và ham học hỏi.
Các loại gian hàng STEM phổ biến
Gian hàng STEM về Robot và lập trình
Robot và lập trình là hai chủ đề hấp dẫn hàng đầu tại các gian hàng STEM. Học sinh được trực tiếp lắp ráp robot mini, điều khiển chuyển động hoặc lập trình hành vi đơn giản bằng phần mềm kéo thả. Gian hàng STEM về robot thường sử dụng các bộ kit giáo dục như Lego Mindstorms, Arduino hoặc Micro:bit – phù hợp với nhiều độ tuổi và trình độ. Mỗi nhiệm vụ được thiết kế như một trò chơi nhỏ, ví dụ như cho robot vượt chướng ngại vật, nhặt đồ vật hoặc làm theo lệnh lập trình sẵn. Nhờ đó, học sinh học được cách tư duy có hệ thống, đồng thời hình thành kỹ năng làm việc theo dự án rất cần thiết trong thời đại công nghệ số.
Gian hàng STEM về thí nghiệm khoa học
Thí nghiệm khoa học là phần không thể thiếu trong các gian hàng STEM. Đây là nơi học sinh được quan sát những hiện tượng kỳ thú trong vật lý, hóa học hay sinh học bằng chính đôi mắt của mình. Từ phản ứng giữa baking soda và giấm, mô hình núi lửa, đến tạo mưa trong chai – mỗi thí nghiệm đều là cơ hội để các em hiểu hơn về quy luật tự nhiên và nguyên lý khoa học.
Không khí tại gian hàng thí nghiệm thường rất hào hứng, vì học sinh vừa học vừa chơi mà không cảm thấy áp lực. Việc trực tiếp pha trộn hóa chất, đo lường, ghi nhận kết quả và đưa ra dự đoán giúp tăng tính chủ động trong học tập. Đồng thời, yếu tố an toàn cũng được đặt lên hàng đầu, với sự hướng dẫn của giáo viên, tình nguyện viên hoặc kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm.
Gian hàng STEM về công nghệ 4.0
Gian hàng STEM về công nghệ 4.0 mang đến cho học sinh cơ hội tiếp cận những xu hướng hiện đại như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (AR/VR) hay in 3D. Đây là những lĩnh vực đang định hình lại thế giới và sẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai nghề nghiệp của thế hệ trẻ. Tại các gian hàng này, học sinh có thể được trải nghiệm lập trình điều khiển thiết bị thông minh, quan sát máy in 3D hoạt động hoặc thử đeo kính thực tế ảo để khám phá mô hình ảo sinh động.
Hoạt động tại gian hàng công nghệ 4.0 tạo điều kiện để học sinh hiểu cách công nghệ đang được ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Những kiến thức tưởng chừng phức tạp như mạng cảm biến, dữ liệu lớn hay tự động hóa trở nên dễ hiểu và gần gũi hơn thông qua trải nghiệm thực tiễn. Đây là cách tuyệt vời để khơi dậy niềm đam mê công nghệ trong các bạn nhỏ, nhất là những em có định hướng theo đuổi ngành kỹ thuật trong tương lai.
Thiết kế gian hàng STEM hiệu quả
Yếu tố không gian và ánh sáng
Không gian là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của học sinh tại gian hàng STEM. Một gian hàng được bố trí khoa học, có lối đi rộng rãi, khu vực quan sát rõ ràng và đủ chỗ cho hoạt động nhóm sẽ tạo cảm giác thân thiện và thoải mái cho người tham gia. Ngoài ra, việc tận dụng không gian mở hoặc phân vùng linh hoạt giữa các hoạt động sẽ giúp tránh tình trạng chen chúc, mất trật tự khi có đông học sinh cùng tham gia.
Ánh sáng cũng là yếu tố cần được chú ý, đặc biệt với các hoạt động cần quan sát chi tiết như thí nghiệm hoặc lắp ráp robot. Ánh sáng tự nhiên nên được ưu tiên trong không gian tổ chức, tuy nhiên cần bổ sung thêm đèn chiếu phù hợp nếu gian hàng ở trong nhà hoặc tổ chức vào buổi tối.
Bố trí các khu vực tương tác
Việc phân chia không gian rõ ràng thành các khu vực tương tác khác nhau sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp cận các hoạt động phù hợp với sở thích và trình độ của mình. Một gian hàng STEM hiệu quả nên có các khu riêng như: khu trải nghiệm thực hành, khu trưng bày sản phẩm mẫu, khu chơi trò chơi và khu chia sẻ kiến thức. Mỗi khu vực cần được bố trí biển hướng dẫn, dụng cụ hỗ trợ và người phụ trách để đảm bảo hoạt động diễn ra mượt mà.
Ngoài ra, nên thiết kế các lối đi thuận tiện giữa các khu để học sinh có thể dễ dàng di chuyển, quan sát và tham gia mà không bị gián đoạn. Với những gian hàng có diện tích nhỏ, việc sử dụng bàn gấp, khay đựng dụng cụ đa năng hoặc vách ngăn nhẹ sẽ giúp tận dụng không gian hiệu quả mà vẫn giữ được tính trực quan và thẩm mỹ. Việc bố trí thông minh sẽ giúp gian hàng STEM thu hút đông đảo học sinh mà không gây ra tình trạng quá tải.
Trang thiết bị và dụng cụ cần thiết
Để vận hành một gian hàng STEM hiệu quả, việc chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị và dụng cụ là điều kiện tiên quyết. Tùy vào nội dung từng chủ đề, bạn sẽ cần các bộ kit thí nghiệm, robot giáo dục, laptop, máy chiếu, bảng viết, thiết bị đo lường, kính bảo hộ hoặc các vật liệu tái chế. Những dụng cụ này không nhất thiết phải quá đắt tiền, nhưng cần đảm bảo chất lượng, an toàn và dễ sử dụng cho học sinh.
Bên cạnh đó, cần có kế hoạch dự phòng cho các thiết bị chính, đặc biệt là những thiết bị dễ hư hỏng hoặc cần dùng liên tục như nguồn điện, pin sạc, cáp kết nối. Việc gắn nhãn rõ ràng, phân loại dụng cụ theo khu vực và sắp xếp gọn gàng cũng giúp học sinh sử dụng dễ dàng hơn, đồng thời giúp đội ngũ quản lý gian hàng kiểm soát tốt hơn trong suốt thời gian tổ chức.
Quy trình tổ chức gian hàng STEM
Lập kế hoạch và lựa chọn chủ đề
Khởi đầu cho bất kỳ gian hàng STEM nào là một bản kế hoạch rõ ràng và chủ đề cụ thể. Chủ đề nên được lựa chọn dựa trên độ tuổi, trình độ học sinh và mục tiêu giáo dục mà chương trình hướng tới. Ví dụ, với học sinh tiểu học, chủ đề nên đơn giản, gần gũi như “Khám phá hành tinh”, “Vật lý quanh em” hay “Mã hóa cơ bản”. Với cấp trung học, có thể khai thác các chủ đề chuyên sâu hơn như “Ứng dụng AI trong đời sống” hay “Cấu tạo robot tự hành”.
Bên cạnh chủ đề, kế hoạch cần nêu rõ thời gian tổ chức, ngân sách dự kiến, danh sách thiết bị cần chuẩn bị và nhân sự tham gia. Đây là bước nền tảng giúp quá trình triển khai được mạch lạc và tránh thiếu sót. Việc thống nhất chủ đề từ sớm cũng giúp các nhóm phụ trách hoạt động xây dựng nội dung phù hợp, đồng thời phối hợp ăn ý hơn khi sự kiện chính thức diễn ra.
Chuẩn bị trang thiết bị
Sau khi đã có bản kế hoạch, việc chuẩn bị thiết bị trở thành bước tiếp theo quan trọng. Tùy theo nội dung của gian hàng STEM, bạn sẽ cần các loại vật dụng như mô hình, dụng cụ thí nghiệm, bảng biểu, tài liệu minh họa, máy tính, bảng hướng dẫn hoặc vật liệu tiêu hao cho các hoạt động thực hành. Việc kiểm tra kỹ lưỡng số lượng và chất lượng của từng thiết bị trước ngày tổ chức sẽ giúp giảm thiểu rủi ro khi chương trình diễn ra.
Nếu gian hàng có sự kết hợp với công nghệ, cần đảm bảo các thiết bị điện tử đều được sạc đầy, kết nối ổn định và có phương án dự phòng. Ngoài ra, bạn cũng nên chuẩn bị các loại vật tư phụ như túi đựng sản phẩm mẫu, khăn lau, bút viết, bảng flipchart hay các tấm lót chống trượt để hỗ trợ cho quá trình vận hành. Sự chủ động trong khâu chuẩn bị giúp gian hàng STEM luôn sẵn sàng dù số lượng học sinh tham gia có tăng đột biến.
Tập huấn nhân sự vận hành
Một gian hàng hấp dẫn cần có những người hướng dẫn nhiệt tình, hiểu rõ hoạt động và biết cách tương tác với học sinh. Vì vậy, việc tập huấn đội ngũ tình nguyện viên, giáo viên hoặc nhân viên kỹ thuật trước khi sự kiện diễn ra là điều không thể thiếu. Nội dung tập huấn nên bao gồm hướng dẫn vận hành thiết bị, cách giải thích kiến thức một cách sinh động và kỹ năng xử lý tình huống nhanh nhạy khi có sự cố phát sinh.
Việc chia người phụ trách theo từng khu vực, gán nhiệm vụ cụ thể và thiết lập sơ đồ vận hành rõ ràng giúp mọi thứ diễn ra trơn tru. Đặc biệt, đối với các gian hàng có yếu tố công nghệ cao, nhân sự cần được làm quen với giao diện phần mềm, cách kết nối thiết bị và các nguyên tắc an toàn khi sử dụng. Một đội ngũ vận hành chuyên nghiệp sẽ giúp nâng tầm chất lượng của gian hàng STEM, tạo nên trải nghiệm học tập đáng nhớ cho các em học sinh.
Các hoạt động tương tác tại gian hàng STEM
Thí nghiệm trực quan
Thí nghiệm trực quan luôn là điểm nhấn tại các gian hàng STEM, nơi học sinh được quan sát những hiện tượng thú vị trong khoa học bằng mắt thường. Những thí nghiệm như tạo mây trong chai, làm cầu vồng bằng đĩa CD, phản ứng giữa baking soda và giấm hay nước đổi màu theo độ pH đều dễ thực hiện, chi phí thấp nhưng lại mang đến hiệu ứng thị giác rất mạnh. Đây là phương pháp giúp học sinh tiếp cận khoa học một cách gần gũi và dễ hiểu.
Bên cạnh yếu tố giải trí, mỗi thí nghiệm đều truyền tải một nguyên lý khoa học quan trọng. Nếu được thuyết minh sinh động và kết hợp câu hỏi tư duy, hoạt động này sẽ giúp học sinh khắc sâu kiến thức một cách tự nhiên. Quan trọng hơn, thí nghiệm trực quan giúp các em thấy được mối liên hệ giữa lý thuyết và thực tế – điều thường bị bỏ quên trong lớp học truyền thống.
Workshop thực hành
Workshop thực hành là hình thức tổ chức được yêu thích tại các gian hàng STEM, vì mang tính cá nhân hóa cao và khuyến khích học sinh “học bằng tay”. Các buổi workshop thường chia nhỏ học sinh thành từng nhóm, cùng nhau lắp ráp mô hình, giải mã một thử thách, hoàn thành một nhiệm vụ hoặc sáng tạo sản phẩm riêng theo chủ đề được giao. Đây là môi trường lý tưởng để các em phát triển kỹ năng làm việc nhóm, tư duy phản biện và sự kiên trì.
Tùy vào độ tuổi, bạn có thể thiết kế workshop đơn giản như làm đèn lava, tạo pin sinh học, in 3D mô hình cơ bản… hoặc những hoạt động nâng cao như lập trình robot mini, thiết kế trò chơi Scratch hay thi đua xây cầu bằng que kem. Việc học sinh được mang sản phẩm về sau buổi workshop cũng tạo động lực lớn, giúp các em cảm thấy thành quả của mình được ghi nhận rõ ràng.
Trò chơi học tập
Trò chơi là công cụ lý tưởng giúp học sinh vừa chơi vừa học, đặc biệt hiệu quả với nhóm học sinh nhỏ tuổi. Các gian hàng STEM có thể kết hợp trò chơi như ô chữ khoa học, đố vui tương tác, mê cung toán học, thử thách giải mã logic hoặc mô hình trò chơi lập trình. Điều quan trọng là thiết kế trò chơi sao cho phù hợp với nội dung STEM, giúp các em khám phá kiến thức một cách nhẹ nhàng và thú vị.
Bên cạnh đó, trò chơi còn giúp tạo không khí sôi động, tăng sự gắn kết giữa học sinh và giảm áp lực trong quá trình học. Việc kết hợp phần thưởng nhỏ như huy hiệu, nhãn dán, thiệp khen sẽ khiến trò chơi thêm hấp dẫn. Với một thiết kế hợp lý, các trò chơi trong gian hàng STEM có thể trở thành điểm nhấn nổi bật khiến học sinh nhớ mãi về sự kiện mà mình đã tham gia.
Lợi ích của việc tổ chức gian hàng STEM
Đối với học sinh
Gian hàng STEM mang đến cho học sinh cơ hội tiếp cận kiến thức theo cách khác biệt: sinh động, trực quan và thực hành nhiều hơn. Thay vì học thụ động qua sách vở, các em được chủ động khám phá, tương tác và tự mình tìm ra lời giải cho những vấn đề khoa học thú vị. Điều này giúp kích thích tư duy logic, sáng tạo và tinh thần ham học hỏi – những kỹ năng cốt lõi trong thời đại đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh kiến thức chuyên môn, học sinh còn được rèn luyện kỹ năng mềm quan trọng như làm việc nhóm, trình bày ý tưởng, tự tin thể hiện bản thân trước đám đông. Những trải nghiệm này giúp các em xây dựng nền tảng vững chắc cho việc học tập và định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Đối với nhà trường
Việc tổ chức gian hàng STEM là một cách hiệu quả để nhà trường đổi mới phương pháp giảng dạy, đưa chương trình giáo dục đến gần với thực tiễn và đời sống. Đây cũng là cơ hội để nhà trường thể hiện sự tiên phong trong việc áp dụng giáo dục STEM, giúp nâng cao chất lượng đào tạo và tạo dựng hình ảnh tích cực trong mắt phụ huynh và cộng đồng.
Ngoài ra, thông qua hoạt động này, giáo viên có thể quan sát cách học sinh phản ứng với các nội dung khoa học, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp hơn. Các buổi triển lãm STEM cũng góp phần tăng tính kết nối giữa các tổ bộ môn, tạo ra môi trường học tập liên môn và khuyến khích giáo viên chia sẻ, học hỏi lẫn nhau.
Đối với phụ huynh
Đối với phụ huynh, gian hàng STEM là cơ hội để quan sát và hiểu rõ hơn năng lực, sở thích và cách tư duy của con em mình trong môi trường học tập mở. Khi nhìn thấy con chủ động tham gia, vui vẻ khám phá và thể hiện bản thân trong các hoạt động khoa học, nhiều bậc cha mẹ cảm thấy yên tâm và tự hào. Đây là cơ hội tốt để gắn kết gia đình với nhà trường, cùng đồng hành trong hành trình học tập của trẻ.
Thông qua sự kiện này, phụ huynh cũng được tiếp cận với khái niệm giáo dục STEM, hiểu vì sao phương pháp này lại quan trọng trong việc chuẩn bị hành trang cho con bước vào thế giới tương lai. Nhiều cha mẹ sau khi trải nghiệm gian hàng STEM đã chủ động tìm thêm các chương trình ngoại khóa hoặc tài liệu học tập phù hợp để tiếp tục khơi dậy niềm yêu thích khoa học cho con tại nhà.
Lời kết
Gian hàng STEM là nơi kết nối giữa giáo dục, công nghệ và sáng tạo. Thông qua những hoạt động thiết thực, học sinh được khơi gợi đam mê, phát triển tư duy và hình thành những kỹ năng cần thiết cho thế kỷ 21. Với sự chuẩn bị bài bản và thiết kế thông minh, gian hàng STEM có thể trở thành điểm nhấn ấn tượng trong mọi sự kiện giáo dục – từ ngày hội trường học, hội thảo khoa học đến các chương trình cộng đồng.
Tại Xưởng Event, chúng tôi luôn mong muốn đồng hành cùng các đơn vị giáo dục, trường học, trung tâm đào tạo để mang đến những gian hàng STEM chuyên nghiệp, sáng tạo và đúng định hướng. Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị tổ chức có kinh nghiệm và tâm huyết trong lĩnh vực này, hãy để chúng tôi hỗ trợ bạn tạo nên một không gian học tập đầy cảm hứng cho thế hệ tương lai.
Thông tin liên hệ:
- Address: Ngõ 1 Phan Đình Giót, Thanh Xuân, Hà Nội
- Website: xuongevent.vn
- Hotline: 0786734931
- Emai: xuongevent.vn@gmail.com
Đội ngũ Xưởng Event luôn sẵn sàng phục vụ bạn 24/7 với tinh thần trách nhiệm cao và tâm huyết với nghề.
HỆ SINH THÁI CỦA XƯỞNG EVENT
- Tổ chức sự kiện chuyên nghiệp: ACE Thuận Việt
- Tổ chức sinh nhật: Angeline – Birthday Party
Đào Huy Ngọc
Tác giả bài viết
Đào Huy Ngọc là tác giả của Xưởng Event, đơn vị chuyên sản xuất – thi công – lắp dựng các hạng mục sự kiện tại Việt Nam. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành tổ chức sự kiện và thi công thực tế, Ngọc không chỉ là người trực tiếp giám sát sản xuất, mà còn là người truyền cảm hứng bằng sự tử tế và tinh thần làm nghề “thật – nhanh – chuẩn”. Từ một người thợ phụ đến người sáng lập Xưởng Event, Ngọc luôn tin rằng: “Một sự kiện thành công luôn cần một hậu phương vững vàng – và tôi muốn xưởng của mình là nơi bạn có thể đặt trọn niềm tin.”